Οι εκλογές για ανάδειξη της όγδοης Βουλής της Κυπριακής Δημοκρατίας πραγματοποιήθηκαν στις 27 Μαΐου 2001 σε κλίμα το οποίο καθόριζαν οι προοπτικές ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το παρατεταμένο αδιέξοδο στις συνομιλίες για το κυπριακό.
Οι δημοσκοπήσεις έφεραν το ΑΚΕΛ πρώτο στις προτιμήσεις και τον Δημοκρατικό Συναγερμό να υφίσταται σημαντικές απώλειες. Η προεκλογική εκστρατεία, η οποία άρχισε νωρίς περιστράφηκε γύρω από την ευρωπαϊκή πορεία και την εσωτερική διακυβέρνηση.
Ο ΔΗΣΥ επικέντρωσε την προσπάθεια του στην αντιπαράθεση με το ΑΚΕΛ και ιδιαίτερα στο να υποβάλει στους ψηφοφόρους ότι το κόμμα αυτό θα προξενούσε προβλήματα στην ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου. Επεδίωξε τη δημιουργία κλίματος πόλωση ελπίζοντας ότι μέσα σε αυτό θα πετύχαινε να μειώσει και να υπερβεί τη διαφορά που το χώριζε στα ποσοστά που προέβαλλαν οι δημοσκοπήσεις.
Το ΑΚΕΛ παρουσίασε τα αρνητικά της διακυβέρνησης με σύνθημα «εσείς θέλετε, μαζί μπορούμε να…». Θέματα της προεκλογικής του εκστρατείας ήταν η ανάγκη για αξιοκρατία, για οικονομική άνεση, για καλύτερη παιδεία, για καταπολέμηση των σκανδάλων κλπ.
Το ΔΗΚΟ έδωσε μια σειρά συνθήματα, για τους νέους, καλύτερο μέλλον, ποιότητα ζωής, παιδεία, ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής και άλλα. Κεντρικό σύνθημα του ήταν «ψήφισε για …».
Το ΚΙΣΟΣ, το οποίο από το 2000 ήταν η μετεξέλιξη της ΕΔΕΚ, είχε σαν άξονα της προσπάθειας του τη διαφοροποίηση του από τους άλλους, με κεντρικό σύνθημα «Εμείς πάντως…» . Το σύνθημα συνδυαζόταν με επιμέρους θέματα τη διαφθορά των άλλων που, υπονοείται, ότι «έφαγαν», την αλλαγή θέσεων και χρωμάτων των άλλων που μοιάζουν «σαν χαμαιλέοντες», τη γνώση από το ΚΙΣΟΣ θεμάτων σχετικών με την Ευρώπη, την υπόσχεση για δουλειά κ.ά.
Από τα μικρά κόμματα, το Αγωνιστικό Δημοκρατικό Κίνημα – ΑΔΗΚ του πρώην υπουργού και στελέχους του ΔΗΚΟ Ντίνου Μιχαηλίδη, κατηγορούσε από τη μια τα μεγάλα κόμματα ότι επωφελήθηκαν από το χρηματιστήριο σε βάρος του λαού και από την άλλη υποσχόταν εξυπηρετήσεις για τον καθένα.
Τελικά, η έντονη προσπάθεια που ανάπτυξε ο ΔΗΣΥ κατά τις τελευταίες μέρες, ιδιαίτερα μέσω της προσωπικής επαφής, έδωσε τη δυνατότητα για μείωση της διαφοράς με το ΑΚΕΛ κάτω της μιας μονάδας.
Το ενδιαφέρον αναφορικά με τα αποτελέσματα των εκλογών συγκεντρώνει η ανάδειξη του ΑΚΕΛ ως πρώτης κομματικής δύναμης και η είσοδος στη Βουλή οκτώ κομμάτων, από τα οποία τα τέσσερα με ένα μόνο βουλευτή.
Το ΑΚΕΛ αναδεικνύεται πρώτο κόμμα αυξάνοντας το μερίδιο του σε 34,7%, ο ΔΗΣΥ υφίσταται απώλειες και υποχωρεί στο 34,0%, το ΔΗΚΟ και το ΚΙΣΟΣ επίσης υποχωρούν στο 15,8% και στο 6,5% αντίστοιχα, ενώ τα μικρά κόμματα έλαβαν: ΕΔΗ 2,6%, Νέοι Ορίζοντες 3,0%, ΑΔΗΚ 2,2% και Οικολόγοι 2,0%. Το ΑΚΕΛ καθίσταται επίσης πρώτη δύναμη σε έδρες στη Βουλή, με 20 βουλευτές, ο ΔΗΣΥ είναι δεύτερος με 19, το ΔΗΚΟ έχει εννέα, η ΕΔΕΚ τέσσερις και ΕΔΗ, Νέοι Ορίζοντες, Οικολόγοι και ΑΔΗΚ από ένα βουλευτή.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι η ανάδειξη του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ σε Πρόεδρο της Βουλής των αντιπροσώπων, με τις ψήφους του κόμματος του, του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ. Για πρώτη φορά στέλεχος του ΑΚΕΛ αναλαμβάνει αξίωμα αυτού του επιπέδου, που παραπέμπει επίσης στην άσκηση καθηκόντων προεδρεύοντα της Δημοκρατίας όταν απουσιάζει ο αρχηγός της εκτελεστικής εξουσίας.
Τα αποτελέσματα
Βουλευτική εκλογή 27 Μαΐου 2001 (ψήφοι)