Η ανάλυση Τουρκοκυπριακών εκλογικών αποτελεσμάτων

Ο εκτοπισμός του Ελληνοκυπριακού πληθυσμού από το βόρειο τμήμα της Κύπρου, το οποίο τέθηκε κάτω από την κατοχή του Τουρκικού στρατού, το καλοκαίρι του 1974, υπήρξε η αφετηρία για αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης του. Τη θέση τους πήραν Τουρκοκύπριοι που κατοικούσαν στο νότιο τμήμα του νησιού, αλλά και μεγάλοι αριθμοί Τούρκων πολιτών που μεταφέρθηκαν ως έποικοι στις κοινότητες που εκκενώθηκαν.

Πέρα από τις συνήθεις αναλύσεις ψήφου με βάση κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, σημαντικός παράγοντας που καθορίζει την ψήφο είναι η διάκριση ανάμεσα σε τρεις ομάδες τις εξής:

• Τουρκοκύπριοι που παραδοσιακά κατοικούσαν σε πόλεις και αμιγείς πληθυσμιακά κοινότητες πέρα από τη γραμμή διαίρεσης του νησιού.

• Οι Τουρκοκύπριοι οι οποίοι μετακινήθηκαν από το νότιο τμήμα του νησιού.

• Οι Τούρκοι έποικοι που εγκαταστάθηκαν μετά το 1974 σε πόλεις και κοινότητες.

Σε μεγάλο βαθμό είχαμε κατά τη δεκαετία του 1980 αρκετά σαφή διαχωρισμό των τριών ομάδων, έστω και αν σε μερικές κοινότητες υπήρξε ανάμειξη πληθυσμών. Με την πάροδο του χρόνου σημειώνεται πιο μεγάλη συνάφεια πληθυσμών, αλλά σημαντικός αριθμός κοινοτήτων με έποικους παραμένουν σαν ξεχωριστές οντότητες.

Για να μελετήσουμε την ψήφο, λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, κάναμε διαχωρισμό των κοινοτήτων ως εξής:

Εξετάζουμε τις πόλεις Λευκωσία και Αμμόχωστο σαν χωριστές οντότητες.

• Για τη Λευκωσία έχουμε σαφώς τα χαρακτηριστικά της αστικής συμπεριφοράς, σε συνδυασμό με τη σχέση που έχει σημαντικός αριθμός πολιτών με την εξουσία, ως υπάλληλοι, όπως επίσης τη συνάφεια με νέες ιδέες και άλλα στοιχεία διαφοροποίησης από την ύπαιθρο. Αριθμούσε περίπου 30.000 ψηφοφόρους το 2015.

  • Η ψήφος προς το Κόμμα Αναγέννησης έφτανε μέχρι 3% σε ενορίες της πόλης εντός των τειχών, με εξαίρεση την ενορία Καραμάν Ζατέ όπου υπερέβηκε το 8%. Η παλιά πόλη ήταν στη δεκαετία του 1980 χώρος εγκατάστασης εποίκων.

• Η Αμμόχωστος αποτελεί ιδιάζουσα περίπτωση. Ο πληθυσμός της μέχρι το 1974 ζούσε κατά κάποιο τρόπο εγκλωβισμένος εντός των τειχών της πόλης και στην περιοχή Σακάρια. Ακολούθως, εγκαταστάθηκαν σε διάφορες περιοχές της Τουρκοκύπριοι από την Πάφο και άλλα μέρη. Ολόκληρη τη δυτική Αμμόχωστο κατοικούν αποκλειστικά έποικοι από την Τουρκία, ενώ σε άλλες έχουν επίσης σημαντική παρουσία. Η ψήφος των εποίκων προς το ΚΑ κυμαίνεται από 44% μέχρι 72%.

• Σε τρίτη κατηγορία έχουμε όλες τις κοινότητες που με βάση την απογραφή του 1960 είχαν καθαρά Τουρκοκυπριακό πληθυσμό, όπως επίσης μερικές μικτές με σχετικά μεγάλη αναλογία Τουρκοκυπρίων έναντι των Ελληνοκυπρίων. Το 2015 είχαν περίπου 36.000 ψηφοφόρους. Η μεγαλύτερη κοινότητα είναι το Κιόνελι, το οποίο μαζί με νέες περιοχές που δημιουργήθηκαν αριθμεί πέραν των 12.000 ψηφοφόρων. Σε 13 από τις 60 κοινότητες που αποτελούν την ομάδα αυτή, η ψήφος προς το κόμμα εποίκων ξεπερνά το 2%, με πιο ψηλό το 4,5% στα Κούκλια και στον Άγιο Συμεών.

Για να διακρίνουμε τις υπόλοιπες κοινότητες που δέχθηκαν πληθυσμό από το νότιο τμήμα ή την Τουρκία, κάναμε χρήση της ψήφου των εποίκων προς το Κόμμα της Αναγέννησης, ΚΑ – YDP, το 1985. Ήταν η μοναδική αναμέτρηση στην οποία το κόμμα έλαβε μέρος αυτόνομα. Πήρε ποσοστό 8%, το οποίο υποδεικνύει απλώς πως οι έποικοι ψήφισαν στην πλειοψηφία τους συντηρητικά δεξιά κόμματα. Η κλιμάκωση της ψήφου των εποίκων αποτελεί ένδειξη της πυκνότητας παρουσίας τους, όπως επίσης της παρουσίας άλλων. Αναφερόμαστε φυσικά στους Τουρκοκυπρίους από το νότιο τμήμα. Χωρίς αυτό να αποτελεί αναντίρρητη επιλογή, διαχωρίσαμε τις κοινότητες ως εξής:

• Η κατηγορία κοινοτήτων πέρα από τις τρεις πιο προηγούμενες κατηγορίες, με ποσοστό για το κόμμα εποίκων μέχρι 2% θεωρείται πως κατοικείται αποκλειστικά από Τουρκοκυπρίους, με ελάχιστες εξαιρέσεις, λόγω μεικτών γάμων κυρίως ή άλλων λόγων. Έχουν συνολικά περίπου 12.000 (2015) ψηφοφόρους, με πιο σημαντικές κοινότητες τη Λύση (1900 ψηφοφόροι) και τη Γιαλούσα (1360). Σε οκτώ από τις 24 κοινότητες η ψήφος προς το κόμμα Αναγέννησης είναι μεταξύ 1 και 2%.

• Σε 30 κοινότητες το Κόμμα Αναγέννησης πήρε 2-10%. Αυτό υποδηλώνει σημαντική πλειοψηφία Τουρκοκυπρίων, με παρουσία εποίκων μεταξύ 20-25% του πληθυσμού. Συνολικά, αυτές οι κοινότητες είχαν 37.300 ψηφοφόρους το 2015, με πιο μεγάλες την Κερύνεια, τη Μόρφου και τον Καραβά. Η ψήφος τους προς το ΚΑ είναι 3,7%, 4,7% και 6%.

• Όταν το Κόμμα των εποίκων λαμβάνει ποσοστό μεταξύ 10-20%, υποθέτουμε πως πλησιάζει να έχει ίση παρουσία με άλλους, δηλαδή με Τουρκοκυπρίους. Αυτό ισχύει σε 19 κοινότητες με σύνολο ψηφοφόρων 20.000. Περιλαμβάνονται στην ομάδα σχετικά μεγάλες κοινότητες όπως η Λάπηθος, η Κυθρέα, ο Γερόλακος, η Βατυλή, το Τρίκωμο και ο ‘Αγιος Σέργιος. Η Λάπηθος ψήφισε ΚΑ σε ποσοστό άνω του 16%, ενώ Γερόλακος και Κυθρέα 20%.

• Ψήφος από 20-30% σημειώνεται σε 15 κοινότητες, στοιχείο που υποδεικνύει σαφή πλειοψηφία εποίκων. Σε σύνολο 8500 ψηφοφόρους το 2015, τέσσερις κοινότητες έχουν μεταξύ 1000-1200 ψηφοφόρους (Άσσια, Βασίλεια, Άγιος Αμβρόσιος, Μια Μηλιά). Οι δυο τελευταίες ψήφισαν σε ποσοστό 27,5% το ΚΑ.

• Όταν το ποσοστό για το κόμμα εποίκων υπερβαίνει το 30%, σαφώς έχουμε αμιγή πληθυσμό εποίκων. Αυτό συμβαίνει σε 30 κοινότητες, κυρίως μικρές ή μετρίου μεγέθους. Συνολικός αριθμός ψηφοφόρων το 2015 περίπου 12.000, με το Ριζοκάρπασο να αριθμεί 1700 και την Ακανθού 1160. Το Ριζοκάρπασο έδωσε 40% και η Ακανθού ελαφρά πάνω από 30%. Από τις 30 κοινότητες, 13 έδωσαν ψήφο στο ΚΑ σε ποσοστά από 50 μέχρι 88%.

Για τα πιο πάνω έχουμε διασταυρώσει στοιχεία με άλλες πηγές για τη σύνθεση του πληθυσμού. Συγκρίνοντας επίσης τα αποτελέσματα για το κόμμα εποίκων το 1985 και τον Nuri Cevikel το 2005 διαπιστώνουμε ψηλό ποσοστό συνάφειας παρά τη διαφορά των αναμετρήσεων και την απόσταση 20 χρόνων ανάμεσα σε αυτές.

Η συνάφεια και συνέπεια αποτελεσμάτων υποδεικνύουν αξιοπιστία της μεθόδου μας!

Συνοπτικά, τα χαρακτηριστικά της ομαδοποίησης κοινοτήτων είναι τα πιο κάτω: