Η πρώτη μετά τον Μακάριο εκλογή προέδρου της δημοκρατίας με πέραν του ενός διεκδικητές έγινε το Φεβρουάριο 1983. Είχαν προηγηθεί αρκετές αλλαγές στην πολιτική και στο κομματικό σκηνικό. Η συμμαχία που ένωσε το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ και άφησε εκτός βουλής τον Δημοκρατικό Συναγερμό (27.6% των ψήφων), το 1976 είχε διασπαστεί. Από το ΔΗΚΟ είχαν επίσης αποσπαστεί σημαντικά στελέχη, το 1980, τα οποία ίδρυσαν δικά τους κόμματα. Απέτυχαν να εκλέξουν βουλευτή το 1981. Από το 1980 άρχισαν σοβαρές τριβές ανάμεσα στον Πρόεδρο Σπύρο Κυπριανού και την ηγεσία του ΑΚΕΛ, η οποία τον κατηγορούσε για ασυνέπεια στο Κυπριακό Πρόβλημα και σε άλλα θέματα. Διάσταση θέσεων υπήρχε επίσης ανάμεσα στον Πρόεδρο και στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, διάδοχο του Μακαρίου. Δημοσιεύματα έφεραν τον αρχιεπίσκοπο να υποστηρίζει σαν πιθανό υποψήφιο για την προεδρία της Δημοκρατίας τον Ανδρέα Αζίνα, παλιό συνεργάτη του Μακαρίου και ισχυρό άνδρα του Συνεργατισμού. Σε λίγους μήνες, ο Αζίνας κατηγορήθηκε για ατασθαλίες και καταχρήσεις στο Συνεργατισμό και φυλακίστηκε.
Οι σχέσεις του ΑΚΕΛ με τον Πρόεδρο Κυπριανού και το ΔΗΚΟ άρχισαν να αναθεωρούνται μετά τις βουλευτικές εκλογές του Μάη 1981. Το ΑΚΕΛ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με 32,8%. Ακολουθούσαν, ο ΔΗΣΥ με 31,8% και το ΔΗΚΟ με 19,5%. Άρχισε πορεία επαναπροσέγγισης των δυο κομμάτων, η οποία κατέληξε σε μια συμφωνία συνεργασίας για τις προεδρικές εκλογές του 1983, με στόχο την επανεκλογή του Σπύρου Κυπριανού. Στο «μίνιμουμ πρόγραμμα συνεργασίας», το οποίο υπογράφηκε τον Απρίλη του 1982, συνοψίζονταν οι όροι και αρχές που θα ακολουθούσαν οι εταίροι.
Η υπογραφή του «μίνιμουμ» προκάλεσε ρήξη στη σχέση με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδας και τον Πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος μόνο δυο μήνες νωρίτερα είχε πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο. Παρόμοια προβλήματα ανεφύησαν επίσης μεταξύ του Προέδρου και του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου.
Η εκλογή για αναπλήρωση της έδρας που κατείχε ο ΔΗΣΥ με τον αποθανόντα βουλευτή του, γιατρό Κώστα Χατζηκακού στην περιφέρεια Αμμοχώστου, τον Αύγουστο του 1982, μπορεί να θεωρηθεί πρόβα τζενεράλε για τη συνεργασία και τις προοπτικές της στις προεδρικές. Ο υποψήφιος του ΔΗΚΟ, με υποστήριξη από το ΑΚΕΛ, κέρδισε με 54,5%, λαμβάνοντας περίπου μια μονάδα περισσότερη από τα αντίστοιχα ποσοστά των δυο κομμάτων στις βουλευτικές του Μάη 1981.
Για εκπλήρωση όρου του μίνιμουμ προγράμματος, ο Πρόεδρος Κυπριανού επισκέφθηκε τη Μόσχα και είχε συνάντηση με τον Λεονίντ Μπρέζνιεφ, στο τέλος Οκτωβρίου του 1982. Ήταν η τελευταία δημόσια εμφάνιση του ΓΓ του ΚΚ της ΕΣΣΔ και Πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ, αφού μερικές μέρες αργότερα απέθανε.
Η προεκλογική εκστρατεία του Σπύρου Κυπριανού επικεντρώθηκε σε απλά συνθήματα για πρόοδο και προκοπή, και για ένα καλύτερο μέλλον. Σε διαφημιστικά της συνεργασίας ΔΗΚΟ-ΑΚΕΛ, αλλά και εκδόσεις της κυβερνητικής μηχανής, προβάλλονταν τα επιτεύγματα της κυβέρνησης Κυπριανού.
Μέσα από διαφημιστικά και στις εφημερίδες της συνεργασίας έγινε χωρίς προηγούμενο προσπάθεια να παρουσιαστεί ο Γλαύκος Κληρίδης σαν αναξιόπιστος και επικίνδυνος για τον τόπο. Λίγες μέρες πριν τις εκλογές η προσπάθεια έφθασε στα έσχατα όρια πολιτικού αίσχους με δημοσίευμα που διοχετεύτηκε μέσω του προεδρικού μεγάρου στην Κύπρο στην εφημερίδα Έθνος της Αθήνας. Με χαλκευμένα έγγραφα παρουσίαζε τον Γλαύκο Κληρίδη πράκτορα των ναζί, ενώ στην πραγματικότητα ήταν πιλότος στη RAF και αιχμαλωτίστηκε όταν καταρρίφθηκε το αεροπλάνο του πάνω από τα Βαλκάνια.
Ο Γλαύκος Κληρίδης χρησιμοποίησε στην εκστρατεία του την αμυγδαλιά, υπαινιγμό στην αλλαγή και την άνοιξη, προβάλλοντας τον εαυτό του σαν τη μεγάλη εγγύηση, για εκδημοκρατικοποίηση επίσης της χώρας. Προώθησε επίσης την υποψηφιότητα του αναπαράγοντας τους επαίνους που λέχθηκαν ή γράφτηκαν από το ΑΚΕΛ και άλλους για τον επιτυχή τρόπο διαχείρισης της μεγάλης κρίσης που ακολούθησε την τουρκική εισβολή του 1974. Επανέλαβε επίσης τις αρνητικές κριτικές του ΑΚΕΛ για τον Σπύρο Κυπριανού, το 1980.
Αναπαράγοντας σε μεγάλο βαθμό τη βασική γραμμή και παραστάσεις που ακολούθησε το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου για την εκλογή του, το 1981, ο Βάσος Λυσσαρίδης παρουσίασε ολοκληρωμένη, αλλά υπέρμετρη διαφημιστική προσπάθεια. Το βασικό μήνυμα του «Ο Λυσσαρίδης έχει τις δυνάμεις να…» συνδυαζόταν με σειρά θεμάτων, για το Κυπριακό Πρόβλημα, για πολιτικά, κοινωνικά και άλλα. Στα συμβολικά στοιχεία παρουσίαζε στις αφίσες το ουράνιο τόξο, περιορισμένο σε χρώματα πορτοκαλί, κόκκινο και ιώδες.
Το αποτέλεσμα της εκλογής δεν παρουσίασε οποιαδήποτε έκπληξη. Ο Σπύρος Κυπριανού κέρδισε την εκλογή και δεύτερη θητεία από τον πρώτο γύρο, με ποσοστό 56,5%, ο Γλαύκος Κληρίδης έλαβε 33,9% και ο Βάσος Λυσσαρίδης 9,5%.